A digital set design, an industrial space with graffiti and two large metal platforms

Anturiaethau Digidol Dan Glo

Fe ddaeth yn amlwg ym mis Mawrth nad oedd hi’n mynd i fod yn bosibl inni ganlyn arni gyda’r cynhyrchiad yr oedden ni wedi’i gynllunio ar gyfer Theatr The Egg gyda Chynhyrchiadau Bath Spa. Daliais i feddwl serch hynny y byddai modd inni wneud rhywbeth rywsut – ond doeddwn i ddim yn siŵr ar y dechrau beth yn union fyddai hwnnw. Y canlyniad oedd

Lockdown Landscapes/Tirweddau Dan Glo. Roedd hi’n amlwg y byddai’n her sylweddol imi ddal i weithio’n greadigol trwy gydol Cyfnod y Clo, gan mai ychydig iawn o waith yr oeddwn i wedi’i wneud o’r blaen yn y maes digidol. A bod yn onest doeddwn i ddim erioed wedi clywed y gair Zoom hyd yn oed, ac eithrio mewn cyfeiriadau at effeithiau sain i feic modur neu roced! Prin yr oeddwn wedi meistrioli Skype na Google Meets, a llwyddo i hwyluso galwad grŵp ar What’s app – roedd hyn felly yn gam i’r anhysbys. Roeddwn i’n awyddus iawn i ymgymryd â’r daith archwiliol hon, gan wynebu’r ffaith nad oedd gen i’r syniad lleiaf ynghylch ble byddai’n fy arwain i. Roedd llu o syniadau’n nofio o gwmpas fy mhen, yn mynnu cael fy sylw. Roedd hi’n anodd imi roi mewn geiriau beth yn union oedd natur fy ‘ngweledigaeth’.

Yn raddol, o ddydd i ddydd, y datblygodd y ffordd o wneud i hyn oll ddigwydd– dwi’n gweithio mewn modd organig fel cyfarwyddydd beth bynnag, ond roedd y fath ddos o newid a’r anhysbys yn teimlo’n anferth i fi hyd yn oed! Roeddwn i mor ffodus serch hynny i allu dibynnu ar dîm technegol a chynhyrchu gwir anhygoel i ’nghefnogi i yn y fenter. Buon nhw’n seinfwrdd anhygoel, wnaethon nhw ddim chwerthin (gormod) am ben fy awgrymiadau ‘Beth am inni…?’ dibaid, a daethon nhw o hyd i ffyrdd newydd o weithio trwy’r amser. Fe ymgysegron nhw’n frwd i sicrhau y byddai’r prosiect yma nid yn unig yn mynd i’r afael â’r amgylchiadau rhyfedd yr ydyn ni’n byw ynddynt, ond hefyd yn gadael treftadaeth i wneuthurwyr theatr a hyfforddwyr theatrig y dyfodol.

Doedd gennym ni ddim byd mor foethus ag amser cynllunio di-derfyn, roedd yn rhaid inni weithredu’n gyflym ac yn adweitheddol gan ddysgu wrth symud ymlaen. Ymatebodd yr actorion yn wych i’r angen i weithio mewn gofod digidol, o ystyried nad oedd y rhan fwyaf o aelodau’r cast wedi cwrdd â fi nac â’i gilydd o’r blaen. Yn fuan iawn fe drodd yr hyn a oedd wedi dechrau fel gofod eithaf lletchwith yn frith o broblemau rhyngrwyd, yn fan rihyrsio inni, yn lle cyfarwydd a diogel inni chwarae ynddo.

Mae hyn wedi gweddnewid fy syniad i o beth yw technoleg ddigidol; mae’n fy ngyrru i tuag at ffordd o weithio sy’n cyfuno gwahanol realitïau. Dw i ddim ond wedi crafu wyneb y posibiliadau megis hyd yn hyn, a dw i’n ysu am barhau ar y daith. Mae’r angen i fod yn gadarnhaol, i aros yn hyblyg ac addasu i’r amgylchiadau wrth iddyn nhw ddatblygu wedi bod yn hanfodol bwysig trwy’r cyfnod yma. Rydyn ni i gyd wedi gorfod ymdrechu i dderbyn yn well yr hyn y gellir, a’r hyn na ellir ei newid.

Cawsom ganiatâd gan Gyngor Celfyddydau Cymru i ailgyfeirio grant er mwyn parhau i arbrofi yn y maes digidol. Gweithredom fel mentoriaid yng Ngŵyl Neverthere, yn cynnig cyngor ynghylch mynediad at ofodau digidol; ac nid yn unig yng nghyswllt cyfarfodydd ond ynghylch gwaith creadigol a sut i ddarparu gofod digidol y gellir rihyrsio ynddo – rhywbeth y llwyddasom i ddysgu llawer amdano yn Lockdown Landscapes.

Rydym wedi archwilio bydoedd mynediad ar Zoom, hybiau Mozilla a sawl platfform arall. Yn ystod y preswyliadau yn yr ŵyl cawsom ein cyflwyno i lu o arbenigwyr digidol gwych, a’n gobaith ni yw y gallwn weithio gyda llawer ohonynt yn y dyfodol. Roedd fy ymennydd yn ferw gan syniadau erbyn y diwedd.
Yr hyn sydd o ddiddordeb arbennig imi yw edrych ar sut gallwn ni fanteisio ar ein darganfyddiadau digidol dros y misoedd diwethaf hyn i wella mynediad pobl at ddigwyddiadau celfyddydol. I lawer ohonom, dyma’r tro cyntaf erioed y bu raid inni hunan-ynysu neu weithio gartref, ond i lawer o bobl nid rhywbeth newydd mo hyn i gyd, nid rhywbeth fydd yn newid ar ôl i’r cyfnod dan glo ddod i ben. I lawer o bobl nid yw cyrraedd theatr ac eistedd yno’n bosibilrwydd ymarferol. Yr hyn y mae’r argyfwng presennol wedi’i roi inni yw’r cyfle i archwilio ffyrdd o sicrhau cydraddoldeb profiadau sy’n mynd ymhellach ma ffrydio cynnwys, rhywbeth sy’n cyfrannu at greu digwyddiadau ‘trochi’ y gellir eu mwynhau ar blatfform corfforol neu ddigidol neu gyfuniad o’r ddau beth.

Mae gen i ddiddordeb mawr mewn cyfuno realitïau a chymysgu cyfryngau i weld beth yw’r posibiliadau. Un peth dw i wedi’i ddysgu yw bod y dechnoleg yn bodoli, ac mae pawb yr ydw i wedi cael fy nghyflwyno iddyn nhw’n fodlon iawn helpu technoffôb fel fi i archwilio rhagor o opsiynau. Does’na ddim byd a all gymryd lle mannau rihyrsio byw na’r theatr byw yn fy nghalon i, ond er nad yw’r pethau hyn o fewn cyrraedd ar hyn o bryd dw i wedi dechrau darganfod nifer o bosibiliadau amgen y gallwn ni ddal i’w defnyddio yn y dyfodol. Mae’n rhaid inni fanteisio ar y darganfyddiadau hyn, eu harneisio a dal i’w datblygu. Meddu ar yr opsiwn o wylio sioe ar alw; gallu gwylio rhywbeth ar eich cyflymder eich hun; cael cyfle i weld cynyrchiadau rhyngwladol ac i ymgynnull mewn mannau rhyngwladol; natur ryngweithiol rhai digwyddiadau ar-lein, a bod yn rhydd o gyfyngiadau daearyddol – dyn ni i gyd ar ein hennill o’r pethau hyn. Oes, mae’na broblemau – nid pawb sydd â rhwyddfynediad at y rhyngrwyd a’r dechnoleg; mae angen mynd i’r afael â hynny. Mae peth wmbredd o waith ac adnoddau wedi cael eu gosod ar-lein; yn rhy aml mae’r deunydd yma heb gael ei gapsiynu neu mae’n anodd i’w gyrchu mewn ffyrdd eraill. Dyma fy neges i: peidiwn ag anghofio, wrth ruthro i gael gwaith digidol i lwyddo, fod rhaid ystyried rhwyddfynediad a’i weld fel offeryn creadigol.

Elise Davison

A Zoom screenshot of lots of people in improvised costumes
A digital space on Mozilla Hubs populated with notes and plans, a sofa and a flight of steps
Taking Flight Logo

Theatr Taking Flight
Canolfan y Celfyddydau Chapter
Stryd Y Farchnad
Canton, Cardiff, CF5 1QE
029 2023 0020

Mae’r Theatr Ieuenctid yn cwrdd yng:

Atrium
University of South Wales
86-88 Adam St
Cardiff CF24 2FN

Members of:

A selection of logos: WCVA, Tempo, Creu Cymru, TYA Cymru, Outdoor Arts UK, The Cardiff Committment and Passport to the City

Cylchlythyr

Cyfrannwch arian

Cefnogwch Taking Flight trwy rodd hael. Cewch gyfrannu’n ddiogel trwy ein gwefan (isod), neu anfonwch siec yn daladwy i Taking Flight Theatre. (Os ydych chi’n talu trethi yn y DU, cliciwch ar yr opsiwn Rhodd Cymorth wrth roi ar-lein). Diolch!

Cymraeg
Skip to content